Luật cờ Vua FIDE mới sẽ có hiệu lực
từ ngày 1-7-2017 đã được thông qua tại Hội nghị toàn thể Liên đoàn cờ Vua thế
giới (FIDE) lần thứ 87 năm 2016 ở Baku, Azerbaijan và Hội nghị Ban Chấp hành
FIDE năm 2017 ở Athens, Hy Lạp.
IA,IO Nguyễn Phước Trung
Luật cờ Vua FIDE là
một bộ Luật dành cho thi đấu khá hoàn chỉnh, luôn được FIDE hiệu đính, sửa chữa
và bổ sung trung bình trong khoảng từ 3 đến 5 năm một lần để phù hợp với sự
phát triển chung của phong trào cờ vua và sự phát triển của công nghệ hiện đại.
Hiện nay ở Việt Nam,
bộ luật sử dụng chính thức tại các cuộc thi đấu cờ Vua trong nước biên dịch căn
cứ theo Luật cờ Vua của FIDE năm 2001 và được ban hành theo quyết định số
757/2004/QĐ/UBTDTT-TT1 ngày ngày 21 tháng 5 năm 2004 của Ủy ban Thể dục Thể thao.
Tính từ năm 2001,
FIDE đã nhiều lần thay đổi luật thi đấu vào các năm 2004, 2009 và 2014, tuy
nhiên đến nay Việt Nam vẫn chưa có bộ luật chính thức nào của các năm đó được
áp dụng.
Xuất phát từ tình
hình trên, năm 2014 Vietnamchess đã hỗ trợ Liên đoàn Cờ Việt Nam biên dịch Luật
cờ vua FIDE 1-7-2014 và đã đệ trình các cơ quan có thẩm quyền, tuy nhiên đến
nay bộ luật cờ Vua mới của Việt Nam vẫn chưa được phép ban hành!!?
Năm 2017 FIDE lại
tiếp tục thay đổi luật thi đấu. Trong khả năng của mình, Vietnamchess sẽ cố
gắng hoàn chỉnh bản dịch bộ luật mới trong thời gian sắp tới; Ở phạm vi bài
này, tôi chỉ đưa ra những điểm thay đổi căn bản của bộ luật 2017 so với bộ luật
cũ năm 2014. Các bạn có thể tải về Luật cờ Vua FIDE năm 2014 của Vietnamchess
tại đây: http://www.vietnamchess.vn/document/luatcovua2014.zip và
xem luật mới năm 2017 của FIDE tại http://www.fide.com/fide/handbook.html?id=207&view=article
Nhìn chung, luật năm
2017 của FIDE chủ yếu điều chỉnh về cách dùng từ tiếng Anh cho phù hợp. Một số
thay đổi dưới đây được trình bày theo cột giữa mới và cũ để các bạn dễ so sánh.
Phần giữ nguyên gốc tiếng Anh để các bạn nào giỏi ngoại ngữ có thể kiểm tra và
thông tin giúp chúng tôi đến hộp thư info@vietnamchess.vn nếu phát hiện người
dịch lỗi hoặc hiểu sai bản gốc. Xin cám ơn.
A. CỜ TIÊU CHUẨN:
1. Thay đổi về
việc sửa quân nằm lệch vị trí trên bàn cờ. Có thêm một điều mới mà trong thực
tế thi đấu rất nhiều bạn bị mắc lỗi này khi vô tình chạm các vật dụng như viết,
biên bản, thìa uống nước v.v... vào quân cờ:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
4.2. Provided that he first expresses his
intention (for example by saying “j’adoube” or “I adjust”), only the player
having the move may adjust one or more pieces on their squares.
Chỉ có đấu thủ đang đến lượt đi mới được quyền sửa lại vị trí đứng của một hay nhiều quân trên bàn cờ, với điều kiện phải thông báo trước ý định của mình, ví dụ bằng cách nói như “tôi sửa quân” hoặc “I adjust” (tiếng Anh). |
4.2.1 Only the player having the move may adjust
one or more
pieces on their squares, provided that he first
expresses his
intention (for example by saying “j’adoube” or “I
adjust”).
Chỉ có đấu thủ đang đến lượt đi mới được quyền sửa lại vị trí
đứng của một hay nhiều quân trên bàn cờ, với điều
kiện phải
thông báo trước ý định của mình, (ví dụ bằng cách
nói như
“tôi sửa quân” hoặc “I adjust” (tiếng Anh).
4.2.2 Any other physical contact with a piece, except for
clearly accidental contact, shall be considered
to be intent.
Bất kì tiếp xúc vật lý nào với quân cờ đều bị xem là chạm
quân có chủ ý, trừ trường hợp chứng minh rõ ràng
là tai
nạn ngoài ý muốn.
|
2. Thay đổi về
việc thoả thuận hòa phải có ít nhất một nước đi nhé:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
5.2.3 The game is
drawn upon agreement between the two players during the game. This
immediately ends the game
Ván cờ hòa
theo sự thỏa thuận của hai đấu thủ trong quá trình ván đấu. Điều này kết thúc
ván đấu ngay lập tức.
|
5.2.3 The game is drawn upon agreement between
the two
players during the game, provided both players
have made
at least one move. This immediately ends the
game.
Ván cờ hòa theo sự thỏa thuận của hai đấu thủ trong quá trình
ván đấu, với điều kiện cả hai phải thực
hiện ít nhất một
nước đi. Điều này kết thúc ván đấu ngay lập tức.
|
3. Thay đổi về
việc đi trễ. Việc thay đổi này rất cần thiết cho các nhà tổ chức khi ban hành
điều lệ. Các kỳ thủ của chúng ta thì cứ phải mặc nhiên đến sớm nếu điều lệ giải
không quy định gì:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
6.7.1 The rules of
a competition shall specify in advance a default time. Any player who arrives
at the chessboard after the default time shall lose the game unless the
arbiter decides otherwise.
Điều lệ của
một giải đấu sẽ quy định trước về một thời gian được đến trễ. Bất cứ đấu thủ
nào đến sau thời gian này đều bị xử thua, trừ khi Trọng tài có quyết định
khác.
|
6.7.1 The regulations of an event shall specify a
default time
in advance. If the default time is not specified,
then it is zero.
Any player who arrives at the chessboard after
the default
time shall lose the game unless the arbiter
decides otherwise
Điều lệ của một giải đấu sẽ quy định trước về một thời gian
được đến trễ. Nếu không có, thì thời gian
được đến trễ mặc
định sẽ là số không. Bất cứ đấu thủ nào đến sau thời gian này
đều bị xử thua, trừ khi Trọng tài có quyết định
khác.
|
4. Ít hơn 10
nước đi khi ngồi nhầm màu quân thì phải đấu lại ván mới:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
7.3 If a game has
begun with colours reversed then it shall continue, unless the arbiter rules
otherwise.
Ván đấu vẫn
được tiếp tục nếu các đấu thủ ngồi nhầm màu quân ngay từ khi ván đấu bắt đầu,
thì trừ khi Trọng tài có quyết định khác.
|
7.3 If a game has started with colours reversed
then, if less
than 10 moves have been made by both players, it
shall be
discontinued and a new game played with the
correct
colours. After 10 moves or more, the game shall
continue.
Trường hợp ngồi nhầm màu quân ngay từ khi ván đấu bắt
đầu, nếu cả hai đấu thủ chỉ mới đi ít hơn
10 nước thì
ván đấu sẽ hủy bỏ, bắt đầu lại ván mới với màu quân
đúng. Nếu đã sau nước thứ 10 thì ván đấu vẫn tiếp
tục.
|
5. Một phần
của điều 7.5.1 được bổ sung, thêm điều 7.7.1, 7.8.1 về nước đi sai luật. Đi hai
tay hay ấn đồng hồ mà không đi nước nào cũng bị tính là nước đi sai luật đấy
các bạn kỳ thủ nhé:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
7.5.1.
không có |
7.5.1 An illegal move is completed once the
player has
pressed his clock...
Một nước đi sai luật được xem là hoàn thành khi đấu thủ
đã ấn vào đồng hồ của mình...
|
|
không có
|
7.7.1 If a player
uses two hands to make a single move
(in case of
castling, capturing or promotion), it shall be
considered as an
illegal move.
Nếu đấu thủ
sử dụng hai tay để thực hiện một nước đi
(trong
trường hợp nhập thành, ăn quân hay phong cấp),
điều đó sẽ
bị tính là nước đi sai luật.
7.7.2 For the first violation of the rule 7.7.1, the arbiter
shall give two
minutes extra time to his opponent; for
the second
violation of the rule 7.7.1 by the same player
the arbiter hall
declare the game lost by this player.
However, the game
is drawn if the position is such that
the opponent cannot
checkmate the player’s king by
any possible series
of legal moves.
Khi lần đầu vi phạm điều 7.7.1, trọng tài sẽ cộng thêm 2 phút
cho đối
phương; nếu vi phạm điều 7.7.1 lần thứ hai, trọng tài
sẽ xử đấu
thủ đó thua ván đấu. Tuy nhiên, ván đấu sẽ hòa trong
trường hợp
đối phương không thể chiếu hết đấu thủ này bằng
bất kỳ nước
đi hợp lệ nào.
|
|
không có
|
7.8.1. If the player presses the clock without
making a move, it
shall be considered as an illegal move.
Nếu đấu thủ ấn vào đồng hồ mà không thực hiện nước đi, điều
đó sẽ bị tính là nước đi sai luật.
7.8.2 For the first violation of the rule 7.8.1, the arbiter shall
give two minutes extra time to his opponent; for
the second
violation of the rule 7.8.1 by the same player
the arbiter shall
declare the game lost by this player. However,
the game is drawn
if the
position is such that the opponent cannot checkmate the
player’s king by any possible series of legal
moves.
Khi lần đầu vi phạm điều 7.8.1, trọng tài sẽ cộng thêm 2 phút cho
đối phương; nếu vi phạm điều 7.8.1 lần thứ hai,
trọng tài sẽ xử đấu
thủ đó thua ván đấu. Tuy nhiên, ván đấu sẽ hòa
trong trường hợp
đối phương
không thể chiếu hết đấu thủ này bằng bất kỳ nước đi
hợp lệ nào.
|
6. Kiểu cho
điểm này thường không xảy ra ở Việt Nam:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
không có
|
10.2 The total score of any game can never exceed
the maximum
score normally given for that game. Scores given
to an individual
player must be those normally associated with the
game, for
example a score of ¾ - ¼ is not allowed.
Tổng số điểm của một ván đấu không được vượt quá số điểm
tối đa thông thường được đưa ra cho ván đấu đó.
Điểm số cá
nhân của một đấu thủ phải trong phạm vi thông
thường của
ván đấu, ví dụ như một điểm số ¾ - ¼ là không
được phép.
|
7. Mang thiết
bị điện tử vào có thể bị xử thua, tuy nhiên luật mới dễ thở hơn vì cho phép đặt
vào trong túi xách:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
11.3.2 During playing, the players are forbidden
to have a mobile phone and/or other electronic means of communication in the
playing venue. If it is evident that a player brought such a device into the
playing venue, he shall lose the game. The opponent shall win. The rules of a
competition may specify a different, less severe, penalty.
Trong quá trình thi đấu, nghiêm cấm đấu thủ mang điện thoại di động hoặc các thiết bị truyền thông bằng điện tử khác vào khu vực thi đấu. Nếu phát hiện, đấu thủ sẽ bị xử thua, đối phương sẽ giành chiến thắng. Điều lệ của giải đấu có thể đưa ra quy định riêng, ít nghiêm khắc hơn, có hình phạt cụ thể. |
11.3.2.1 During a game, a player is forbidden to
have any
electronic device not specifically approved by
the arbiter in
the playing venue. However, the regulations of an
event may
allow such devices to be stored in a player’s
bag, provided the
device is completely switched off. This bag must
be placed as
agreed with the arbiter. Both players are
forbidden to use this
bag without permission of the arbiter.
Trong một ván đấu, đấu thủ bị cấm không được mang bất kì thiết
bị điện tử nào mà không được chấp thuận đặc biệt
bởi trọng tài
vào khu vực thi đấu. Tuy nhiên, điều lệ của một
giải có thể cho
phép các thiết bị đó được đặt trong túi xách của
thủ, miễn là thiết
bị đã được tắt hoàn toàn. Túi xách này phải được
đặt ở nơi trọng
tài đồng ý. Cả hai đấu thủ đều bị cấm sử dụng túi
xách này nếu
không có sự cho phép của trọng tài.
11.3.2.2 If it is evident that a player has such a device on their
person in the playing venue, the player shall
lose the game. The
opponent shall win. The regulations of an event
may specify a
different, less severe, penalty.
Nếu phát hiện đấu thủ có thiết bị như vậy trên người, đấu thủ
đó sẽ bị xử thua, đối phương sẽ giành chiến
thắng. Điều lệ của
giải đấu có thể đưa ra quy định riêng, ít nghiêm
khắc hơn, có
hình phạt cụ thể.
|
8. Trách nhiệm
đi lại để kiểm tra ván cờ có khiếu nại là của kỳ thủ, điều này sẽ giúp công tác
kiểm tra nhanh hơn:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
không có
|
11.11 Both players must assist the arbiter in any
situation
requiring reconstruction of the game, including
draw claims.
Cả hai đấu thủ phải trợ giúp trọng tài trong bất kỳ tình huống
nào cần phải dựng lại ván đấu, kể cả việc khiếu
nại hòa cờ.
11.12 Checking three times occurrence of the position or 50
moves claim is a duty of the players, under
supervision of the
arbiter.
Kiểm tra ván cờ khi xảy ra tình huống bất biến ba lần hoặc khi
khiếu nại luật 50 nước đi là nhiệm vụ của các đấu
thủ, dưới sự
giám sát của trọng tài.
|
B. CỜ NHANH VÀ CHỚP
NHOÁNG:
9. Quy định
này dành cho các bạn thích ghi biên bản ở giải cờ nhanh và có thể khiếu kiện
bằng biên bản của mình. Quy định này cũng có tương tự ở cờ chớp nhoáng:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
Rapidplay
A.2. Players do not need to record the moves. Các đấu thủ không cần phải ghi biên bản. |
Rapid chess
A.2 Players do not need to record the moves, but do not lose
their rights to claims normally based on a
scoresheet. The
player can, at any time, ask the arbiter to
provide him with a
scoresheet, in order to write the moves.
Các đấu thủ không cần phải ghi biên bản., nhưng không mất
các quyền của mình đối với các khiếu nại bình
thường căn cứ
vào biên bản. Bất kỳ lúc nào đấu thủ cũng có thể
yêu cầu trọng
tài cung cấp cho mình tờ biên bản để viết các
nước đi.
A.3.2 The player may at any time, when it is his move, ask the
arbiter or his assistant to show him the
scoresheet.
This may be requested a maximum of five times in a game.
More requests shall be considered as a
distraction of the
opponent.
Bất kỳ thời điểm nào trong lượt đi của mình, đấu thủ cũng có
thể yêu cầu trọng tài hoặc người trợ giúp của
mình cho xem
tờ biên bản.
Yêu cầu này có thể được tối đa năm lần trong một ván đấu, nếu
nhiều hơn sẽ bị xem như là hành động làm phân tâm
đối phương.
|
10. Chỉ khác
nhau có một chữ "must" và "may", nhưng là thay đổi khá quan
trọng, phân biệt rõ giữa trách nhiệm và quyền lợi:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
A.4.3 To claim a win on time, the claimant must stop
the chessclock and notify the arbiter.
Để khiếu nại xử thắng bằng thời gian, người khiếu nại phải bấm dừng đồng hồ và thông báo với Trọng tài. |
A.4.3 To claim a win on time, the claimant may stop
the
chessclock and notify the arbiter.
Để khiếu nại xử thắng bằng thời gian, người khiếu nại được
bấm dừng đồng hồ và thông báo với Trọng tài.
|
11. Trọng tài
giờ có thể chính thức công bố hết giờ trong cờ nhanh và chớp nhoáng:
|
Luật cũ 2014
|
Luật mới 2017
|
|
không có
|
A.4.5 The arbiter can also call a flag fall, if
he observes it.
Trọng tài có thể thông báo hết giờ nếu nhìn thấy. |
Trên đây là các thay
đổi cơ bản nhất, còn các thay đổi khác không lớn hoặc không làm khác đi ý nghĩa
của luật cũ tôi không đưa vào đây, rất mong nhận được ý kiến phản hồi của các
bạn./
Nguồn: http://vietnamchess.vn
0 nhận xét:
Đăng nhận xét